آینده ترکیبی از ۴ مولفه به هممرتبط با عنوان روندها و ریشهها (بخش شناخته شده تحلیل آینده) و رخدادها و رفتارها (بخش ناشناخته) است. در گزارش پیشرو اتفاقات روندساز طی ۱۰ سال آینده را در ۵ بخش جمیعت، اقتصاد و سیاست، آب و انرژی، کشاورزی و غذا و فناوری بررسی میشود.
در سال ۱۹۰۰، ۴۱% از شاغلین آمریکا کشاورز بودند که این عدد در حال حاظر به زیر ۲% رسیده است و یا در سال ۱۹۵۰ امید به زندگی در چین ۴۰ سال بوده که هماکنون به ۸۰ سال افزایش یافته است. این قدرت روندها است. روندها به تدریج و بدون سر و صدا چهره جهان را تغییر خواهند داد و توازن قدرت-ثروت را برهم میزنند. وقتی جهان تغییر کند، برخی صنایع، شرکتها، کشورها و افراد مختلف ثروت و مزیت بیشتری خواهند داشت و برخی قدرت و مزیت خود را از دست میدهند. به عنوان نمونه اسکایپ ۴۰% ترافیک مخابرات را دارد اما ۴% نیرو مخابرات سنتی را دراختیار داراست. روندها باید بررسی شوند و مورد مطالعه قرار بگیرند تا بدانیم کدام کسب و کارها، کشورها و افراد در آینده مزیت، قدرت و ثروت بیشتری دارند تا به عنوان یک دانشجو رشتههای مورد اقبال آینده را بخوانیم، به عنوان یک نیروی کار مهارتهای مورد نیاز را فرابگیریم، به عنوان سرمایهگذار صنایع آیندهدار را انتخاب کنیم و به عنوان مسئول در سیاستگذاری و جهتدهیهای خود آن را مد نظر قرار بدهیم. وقتی به روندها اشراف پیدا کنیم این روندها باعث میشود که بفهمیم چه ظرفیتها و نیازهای جدیدی شکل میگیرند و هر نیاز و ظرفیت چگونه میتواند منشا یک کسب و کار جدید باشد.
روند تغییرات در حوزه آب و انرژی
به دلیل رشد جمیعت، شهرنشینی و قدرت خرید طبقه متوسط؛۴۰% آب و ۳۰% انرژی بیشتر موردنیاز است: کسب و کارهای حوزه انرژی و آب همچنان مورد توجه خواهند بود.
۹۰% افزایش تقاضای انرژی متعلق به اقتصادهای نوظهور خواهد بود، استفاده از منابع تجدید پذیر در دنیا به ۴۰% میرسد برخی کشورها مانند آمریکا و آلمان با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر نیاز جهان به نفت را کاهش میدهند که آسیب بزرگی به کشورهای متکی به درآمد نفتی خواهد زد. همچنین افزایش جنگ بر سر منابع آبی کاملا محتمل میباشد. فناوریهای حوزه آب شیرینکن، کاهش مصرف آب و انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر همچنان جزو پرطرفدارترین فناوریهای باقی خواهند ماند.
روند تغییرات در حوزه کشاورزی و غذا
مانند بخش انرژی، رشد جمیعت، شهرنشینی و قدرت خرید طبقه متوسط نیاز به غذا را ۵۰% افزایش میدهد که چالشهای بسیاری را به وجود میآورد و نیاز به تحولات گسترده در زمینه زنجیره غذا دارد. این موضوع فرصت بسیار بزرگی را برای کسبوکارهای نوآوری در حوزههای زیر فرآهم میکند.
- اصلاح ژنتیک
- رباتهای کشاورزی
- کشاورزی عمودی در شهرها
- تولید گوشت مصنوعی
- تولید غذا با چاپگر و مزارع چاپگر سه بعدی
- روشهای تغذیه شخصیسازی شده
روند تغییرات جمیعت
پیشبینی میشود جمیعت جهان به ۸.۳ الی ۸.۶ میلیارد نفر برسد که یک سوم آنها در هند و چین هستند و به طور کلی بیش از نیمی از دنیا در آسیا خواهند بود. طی ۱۰ سال آینده افزایش کلانشهرها را شاهد خواهیم بود و ۶۰% جمیعت جهان شهرنشین خواهد شد (۱۰% بیشتر از سال ۲۰۱۳)
۱ میلیارد سالمند وجود خواهد داشت؛ کسب و کارهای حوزه مراقبت از سالمندان بسیار افزایش خواهد یافت، صندوقهای بازنشستگی با بحران مواجه میشوند، گردشگری سلامت افزایش خواهد یافت، هزینههای درمان سالمندان افزایش خواهد یافت که این موضوعات استقبال گسترده از فناوریهایی که باعث کاهش هزینه ( مسکن، غذا، درمان) سالمندان میشود را به دنبال خواهد داشت. همچنین بازه سنی کارکنان بین ۱۹ تا ۹۰ سال تعریف میشود و شاهد تغییر ترکیبهای نیرو کار و افزایش میانگین سنی کارکنان شرکتها خواهیم بود. جهانیشدن، زندگی بهتر و از همه مهمتر تغییرات اقلیمی، ۱ میلیارد مهاجرت را رقم خواهد زد و هدف تقاضای این مهاجرت اروپا خواهد بود.
روند تغییرات در حوزه اقتصادی و سیاسی
در سال ۲۰۳۰ نیمی از کل تولید ناخالص جهانی در ۴۴۰ شهر کشورهای در حال توسعه رقم میخورد و ۶۰% از مردم دنیا در طبقه متوسط قرار خواهند داشت و قدرت خریدشان افزایش مییابد (۳۳% بیشتر از سال ۲۰۰۹). نتیجه آنکه بازار بزرگ مصرفی نسبتا پایدار در حال شکلگیری است و لازم به ذکر است که سهم چین و هند از این آمار یک چهارم تولید ناخالص جهان ، و ۴۸% از طبقه متوسط را خواهد بود.
از دیگر اتفاقات تاثیرگذار میتوان به افزایش تعاملات اقتصادی بینالمللی، خصوصی شدن خدمات عمومی، پایان قدرت تک قطبی در جهان، تغییر ساختارهای قدرت (از دست رفتن قدرت فعلی سازمان ملل، بانک جهانی و …)، افزایش اتحادهای استراتژیک، کاهش اعتقاد و مرجعیت تحصیلات دانشگاهی، رواج بازیادگیری، یادگیری از مردم به مردم و یادگیری مادامالعمر اشاره کرد.
از مهمترین اتفاقات دیگر تغییر رفتار اقتصاد جهان خواهد بود؛ اقتصاد اشتراکی گسترش مییابد به این معنا که کاهش نیاز به مالکیت (خانه، ماشین، حیوان خانگی و ….) و افزایش دسترسی و به اشتراکگذاری دارایی را شاهد خواهیم بود. اقتصاد چرخشی بیش از پیش مورد توجه قرار خواهد گرفت و امر بازیافت، تعمیر و استفاده مجدد بسیار پررنگ خواهد بود. کاهش صبر و لزوم سرعت، اقتصاد سریع را توسعه خواهد داد به این معنی که در کوتاهترین زمان ممکن سفارش شما به دستتان خواهد رسید. اما مهمتر از تمامی آنها گسترش اقتصاد دیجیتال خواهد بود در سال ۲۰۳۰ تقریبا بخش بزرگی از اقتصاد دنیا اقتصاد دیجیتال خواهد بود از حوزه سلامت و بازی گرفته تا حوزه تبلیغات و آموزش و مدیریت ثروت. جالب است بدانید طی ۵ سال آینده ۵۰% از شرکتهای لیست S&P 500 کمتر از ۵ سال از زمان تاسیسشان میگذرد که این به معنای تغییرات گسترده در کسب و کارها، کاهش ارزش مزیتهای نسبی فعلی و وجود ظرفیتهای بسیار فعال نشده میباشد.
روند تغییرات در حوزه فناوری
طی ۱۰ سال آینده ۱۰۰ میلیارد شی هوشمند از جمله ۱۰ میلیارد تلفن همراه در دنیا وجود خواهد داشت و ۷ میلیارد نفر به اینترنت دسترسی خواهند داشت. در این صورت، بستری مناسب جهت توسعه کسب و کارهای هوش مصنوعی و اینترنت اشیا فرآهم شده و پیشبینی میشود گردش مالی حوزه IOT به ۱۰۰۰ میلیارد دلار در سال برسد. ظهور ارائه خدمات شخصیسازی بسیار جزئی در بسیاری از کسبوکارها پرنگ خواهد شد و در ابتدا مزیت و در ادامه ضرورت خواهد بود.
واقعیت مجازی، واقعیت افزوده دنیا را در برخواهند گرفت و بیشترین تاثیر را بر روی مخاطبان خواهند داشت و بیشترین ثروت را برای رهبران و بازیگران آن ایجاد خواهد کرد.
ایجاد واژه انسان پلاس را با مفاهیمی چون داروهای هوشمند، شبیهسازی مغز، جایگزینی و ویرایش ژن معیوب با ژنها سالم و مورد علاقه (اخلاق، استعداد چاقی، ظاهر)، توسعه فناوریهای مربوط به اندامهای مصنوعی و گسترش استفاده از آن، فناوریهای پوشیدنی و قابل کشات در بدن، فناوری پوست فعال، دریافت سیگنال مغزی و تبدیل آن به دستور و جاودانگی الکترونیکی (در حال حاظر در اروپا بیش از ۱ میلیارد دلار و در آمریکا بیش از ۳۰۰ میلیون دلار بروی آن سرمایهگذاری شده است) شاهد خواهیم بود
هوش مصنوعی به سطح هوش انسان خواهد رسید و تصمیمات مالی، آزمایشات شما و … توسط آن تحلیل و بسیاری از امور توسط آن انجام خواهد شد. در آیندهای نه چندان دور، رباتهای متکی بر هوش مصنوعی با قابلیت همزیستی و ارائه خدمات متفاوت به انسان به صورت گسترده استفاده خواهند شد.
توسعه کاربردهای پرینترهای سه بعدی و چهار بعدی در مسکن، پوشاک، غذا، خودرو و قطعات، استخوان و اندام مصنوعی، غذا، اشیای مختلف و …. نیز از دیگر روندهای فناوری خواهد بود.
۹۰% دیتا در جهان طی ۲ سال گذشته تولید شده است و این روند همچنان در حال ادامه یافتن است و باعث میشود حوزه اطلاعات حجیم و تحلیل دیتا بیش از پیش رونق گرفته و طی ۱۰ سال آینده به ۱۱۰ میلیارد دلار در سال برسد. بررسی و تحلیل دادههای وب(جستجو، بررسیها، خریدها و…)، زمانی، مکانی، حسگرها و اشیا هوشمند (خودرو، تانکر نفتی، توربین بادی و…)، شبکههای اجتماعی و پایگاه دادههای شرکتی (بانک، بیمه و …) شامل این حوز میشوند.
تجویزهای راهبردی استفاده از فرصتها
تعامل بیشتر با نسل Z
سرعت تغییرات بسیار زیاد است و ما ممکن است حتی با وجود هوش بسیار زیاد به خاطر لنگرگیری ذهن در دنیای قبلی در درک جهان پیشرو مشکل داشته باشیم.
فرزندخواندگی آینده
شاید ما نتوانیم خود فرزند بیاوریم (آینده را خلق کنیم) اما با رویکر فرزندخواندگی (پذیرش استارتآپها و کسب و کارهای آیندهدار) بقای خود را تضمین کنیم.
تجربههای مرزی
مدیران به مرور زمان دچار سندروم آکواریوم میشوند، یعنی هر روز همان چیزهایی را میبینند که روز قبل هم دیدهاند. باید تجربههای جدید برایشان طراحی کرد؛ آموزش، سفر، بازدید، تعامل و انتقال تجربه با کشورهای دیگر و استفاده از فناوری.
خروج از منطقه آرامش
IOT، تعاملات مجازی، واقعیت افزوده، پزشکی از راه دور، دارایی دیجیتال و … ترسناکاند اما برای خلق آینده باید از منطقه آرامش خارج شد.
جستجو آسمانهای پرستاره
روندها باعث میشود برخی کسبوکارها چگالی فرصتهایشان کم شود و برخی زیاد شود. باید به دنبال حوزه و کسبوکارهایی بود که چگالی فرصت در آن زیاد باشد و به اصطلاح آسمان آن پرستاره باشد.
- نکته آخر آنکه شاید برای بسیاری سوال پیش بیاید که آیا این روندها در همهجای دنیا از جمله ایران معنا دارد؟ در این خصوص باید گفت روندها تغییرات کلی جهان بوده و ممکن است برخی کشورها همسو و برخی خلاف آنها حرکت کنند اما در مجموع این تغییرات اتفاق خواهد افتاد و تاثیر خود را خواهد گذاشت و چه بسا که با جهانیتر شدنی که هر روزه شاهد آن هستیم این تفاوتها کاهش یابد.