تصفیه و بازچرخانی آب؛ راهبردی حیاتی در پیشرویداد سوم «دعوت ۳»
سومین پیشرویداد از دوره سوم رویداد «دعوت ۳» با محوریت «تصفیه، بازیافت و استفاده مجدد از آب» در شرکت صنایع پیشرفته رضوی برگزار شد. این نشست تخصصی که با حضور فعالان صنعت، فناوران، اساتید دانشگاه و سرمایهگذاران برگزار شد، چالشها و راهکارهای نوآورانه مدیریت منابع آبی را مورد بررسی قرار داد.
به گزارش اداره ارتباطات و رسانه بنیاد بهرهوری موقوفات آستان قدس رضوی، در این نشست با نگاهی مسئله محور و آیندهنگر، نمایندگان صنایع بزرگ دانشگاهیان و متخصصان حوزه آب، به ارائه تجربهها و تحلیلهای خود درباره بحران آب و ضرورت بهرهگیری از راهکارهای فناورانه در تصفیه و بازچرخانی پرداختند.
اهمیت اقتصادی و زیستمحیطی پساب چالشهای فنی در مقیاسپذیری فناوریها ظرفیتهای سرمایهگذاری و الزامات قانونی از جمله محورهای کلیدی این گفتوگوها بود که چشمانداز روشنی از ضرورت تحول در مدیریت منابع آبی کشور ترسیم کرد.
نقش کلیدی فناوری در حل بحران آب
دبیر علمی رویداد دعوت ۳، در ابتدای نشست با تشریح اهداف این رویداد گفت: هدف اصلی سلسلهرویدادهای دعوت، شناسایی فناوریهایی است که قابلیت سرمایهگذاری دارند و همچنین ایجاد پیوند مؤثر میان فناوران، سرمایهگذاران و صنایع. دکتر محمد مزیدی با اشاره به اهمیت سهگانهی آب، انرژی و محیط زیست در دوره سوم رویداد اظهار کرد: اهمیت این حوزهها امروز بر کسی پوشیده نیست. ما در سالهای گذشته سرمایهگذاری لازم را انجام ندادیم و امروز با تبعات آن مواجه هستیم. وی افزود: با توجه به منابع محدود و بحرانهای خشکسالی، تصفیه و بازچرخانی آب بیش از پیش اهمیت یافته است. خوشبختانه از میان ۸۸ طرح ثبتشده در دبیرخانه، ۱۳ طرح به حوزه تصفیه آب اختصاص دارد که دامنهای وسیع از فناوریهای پیشرفته در مقیاس صنعتی و خانگی نانو را در بر میگیرند. دبیر علمی رویداد دعوت ۳ با اشاره به دغدغههای سرمایهگذاران خاطرنشان کرد: یکی از چالشهای اصلی، مقیاسپذیری طرحهاست. مدلهای فناورانه باید به گونهای طراحی شوند که با رشد مقیاس، هزینهها بهصورت خطی افزایش پیدا نکند. وی همچنین گفت: ما از شرکتهایی دعوت کردهایم که هم در زمینه تصفیه تجربه دارند و هم اکنون با چالشهایی در این حوزه روبهرو هستند. انتظار داریم این تعامل، به خلق راهحلهای عملیاتی منجر شود.تغییر رویکرد مصرف پیششرط نجات منابع آبی کشور
عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز با تاکید بر خطر قریبالوقوع تنش آبی در کشور، گفت: ایران در مسیر بحرانی قرار گرفته و تنها راه خروج، اصلاح الگوی مصرف و بازچرخانی آب است. دکتر بهنام باریکبین ضمن ارائه تصویری کلی از وضعیت منابع آبی کشور، گفت: ایران بیش از ۸۳ درصد منابع آب تجدیدپذیر خود را مصرف میکند، در حالیکه استاندارد جهانی برای جلوگیری از فشار بر منابع، حدود ۴۰ درصد است. این وضعیت ما را در مرز تنش آبی قرار داده و نیازمند تغییر ساختاری در مدیریت مصرف هستیم. وی با اشاره به افت محسوس بارشها خاطرنشان کرد: محدودیت ذاتی منابع، رشد بیرویه جمعیت و بخشهای صنعت و کشاورزی، تغییر اقلیم و ضعف زیرساختها، همه منجر به ایجاد شرایط اضطراری در بخش آب شده است. عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: راهحل نجات کشور در این بحران، حرکت از رویکرد تامین محوری به مدل مدیریت تقاضا محور است؛ که شامل توسعه کشت گلخانهای، فناوریهای هوشمند در مدیریت آب، اصلاح الگوی مصرف و تمرکز روی بازچرخانی پساب صنعتی و شهری میشود. وی تاکید کرد: اگر بههمپیوستگی میان اقتصاد، اجتماع و محیط زیست در چارچوب توسعه پایدار تقویت نشود، چشمانداز منابع آب کشور برای آینده تیره خواهد بود. باریکبین با بیان اینکه بدون همکاری همه جانبه دولت بخش خصوصی و مردم عبور از بحران آب ممکن نخواهد بود، افزود: مدیریت پایدار منابع آب نیازمند سیاستگذاری های هوشمندانه آموزش عمومی و سرمایهگذاری در فناوریهای نوین است تا بتوانیم از این بحران عبور کنیم و آیندهای بهتر برای نسلهای بعدی رقم بزنیم.صنایع در خط مقدم باز چرخانی پساب
در این نشست همچنین یکی از فعالان در حوزه طراحی و ساخت فرآیندهای تصفیه و بازچرخانی آب، با اشاره به محدودیت منابع آبی در کشور، تاکید کرد: استفاده از پساب و آب نمکزداییشده در صنعت، راهبردی غیرقابل چشمپوشی برای عبور از بحران آب است. دکتر محمدمهدی یزدی گفت: طبق برنامه هفتم توسعه، صنایع دیگر مجاز به استفاده از آبهای متعارف نیستند و باید از پساب یا آب شیرینشده دریا استفاده کنند. وی با ارائه تجربیات موفق در پروژههایی مانند کارخانه کاغذ سبز خوزستان و ایرانخودرو خراسان افزود: در پروژه کاغذ، پسابی با دبی ۲۵۰۰ متر مکعب در ساعت و آلودگی بسیار بالا، با استفاده از فناوریهای پیشرفته تصفیه و بازچرخانی میشود. این متخصص در طراحی و اجرای فرآیندهای تصفیه و بازچرخانی آب، با اشاره به ویژگیهای منحصربهفرد این طرح، از جمله تولید برق از گاز خروجی تصفیهخانه، گفت: این پروژه ۷۰ میلیون دلار سرمایهگذاری داشته و با مشارکت شرکتهای خارجی و داخلی در حال اجراست. وی همچنین از طراحی تصفیهخانه جدید ایرانخودرو خراسان برای بازچرخانی کامل فاضلاب صنعتی خبر داد و خاطرنشان کرد: این پروژهها نشان میدهند صنعت میتواند در خط مقدم مقابله با بحران آب قرار بگیرد.بازار پساب؛ نجات صنعت در بحران آب
دیگر طراح فرآیندهای تصفیه و بازچرخانی آب هم با تاکید بر ضرورت سرمایهگذاری در بازار پساب صنعتی، گفت: تنش آبی کشور، صنایع را ناگزیر کرده که به سمت استفاده از فاضلاب تصفیهشده حرکت کنند؛ بازاری نوظهور که با حمایت قانونی، آیندهای مطمئن برای سرمایهگذاران رقم خواهد زد. مهرداد ملک شاهی با اشاره به بحران شدید منابع آبی در کشور، اظهار کرد: در سالهای اخیر دمای هوا افزایش و بارشها کاهش یافته و ایران اکنون وارد مرحله تنش آبی فوق بحرانی شده است. وی با اشاره به بند «ب» ماده ۳۹ برنامه هفتم توسعه بیان کرد: از سال ۱۴۰۳، تمامی صنایع پرمصرف موظف به جایگزینی منابع آبی زیرزمینی با پساب شهری خواهند بود. این طراح فرآیندهای تصفیه آب و فاضلاب افزود: این الزام قانونی، فرصت طلایی برای سرمایهگذاری در حوزه تصفیه و بازچرخانی پساب ایجاد کرده است. وی تصریح کرد: نرخ واقعی آب بهزودی افزایش مییابد و پساب صنعتی به گزینهای اقتصادی، در دسترس و پایدار برای صنایع بدل میشود. ملک شاهی، تجربه موفق استانهایی مانند اصفهان در بازچرخانی پساب را الگویی ملی دانست و گفت: اکنون بیش از ۵ میلیون متر مکعب نیاز صنعتی کشور به پساب تخمین زده میشود که با سرمایهگذاری مناسب، قابل تامین است.کاهش چشمگیر مصرف آب در هپلکس رضوی
مدیر برنامهریزی و توسعه بازار شرکت صنایع معادن و عمران قدس رضوی در سومین پیشرویداد دعوت ۳، از کاهش ۳۵ درصدی مصرف آب در کارخانههای هپلکس رضوی خبر داد. دکتر ایمان میر شجاعیان گفت: این موفقیت حاصل تلاش تیم فنی و بهبود فرایندهای تولید بوده و ما توانستهایم پسماندهای آبی را به صفر برسانیم. وی با اشاره به مصرف روزانه ۳۰۰ مترمکعب آب در کارخانه مشهد اظهار کرد: این حجم از مصرف در گذشته بخشی پسماند داشت، اما اکنون با اجرای روشهای نوین، این پسماندها بازیافت شده و مجدد وارد چرخه تولید میشوند. این اقدام موجب شد مصرف به حدود ۲۰۰ متر مکعب کاهش یابد. میرشجاعیان ادامه داد: این تجربه در کارخانه بیرجند نیز تکرار شد و نتایج موفقی داشت. در مجموع، مصرف آب در دو کارخانه ما از ۶۰۰ به ۴۰۰ مترمکعب کاهش یافته است. وی تاکید کرد: ما مجموعهای اقتصادی هستیم و هر پروژهای که اجرا میشود باید علاوه بر مزایای زیستمحیطی، از نظر اقتصادی هم توجیهپذیر باشد. یکی از نمونههای موفق، اجرای تصفیهخانه در مجتمع بینراهی امام رضا (ع) در گلستان است که اکنون به زائران خدمترسانی میکند.نوآوری در دل صنعت قند
رئیس آزمایشگاه کارخانه قند چناران نیز در سومین پیشرویداد دعوت ۳ گفت: آب یکی از چالشهای اساسی ما در کارخانه قند چناران است و پروژههای تصفیه فاضلاب برای بهبود این وضعیت، حیاتی هستند. مهندس یاقوتی اظهار کرد: کارخانه قند چناران از سال ۱۳۳۴ فعالیت خود را آغاز کرده و ظرفیت تولید خود را از ۳۵۰ هزار تن به بیش از یکمیلیون و ۱۴۰ هزار تن رسانده است. با توجه به اینکه بخش بزرگی از فرایندهای تولید با آب انجام میشود، مصرف آب در این کارخانه بسیار بالاست. وی با اشاره به پروژه تصفیه فاضلاب کارخانه گفت: این سیستم از سال ۱۳۷۷ با ظرفیت دو فاز ۶۰۰ مترمکعبی راهاندازی شده و شامل لاگونهای خاکی، مراحل بیهوازی و هوازی است. یاقوتی ادامه داد: سیستم بیهوازی توانسته آلودگیها را تا ۵۰ درصد کاهش دهد و فرآیند لجن فعال در مرحله هوازی، کیفیت آب خروجی را بهطور چشمگیری بهبود داده است. وی تاکید کرد: آب تصفیهشده فعلاً برای مصارف کشاورزی استفاده میشود، اما برنامه ما استفاده صنعتی از آن در آینده است. وی از فناوران دعوت کرد با ارائه راهکارهای نو، کارخانه را در بهینهسازی مصرف و بازیافت آب یاری کنند.مسیری تازه برای حمایت از فناوری های حوزه سلامت توسط صنایع پیشرفته رضوی
با امضای تفاهمنامهای میان شرکت صنایع پیشرفته رضوی و اتحادیه صنف فروشندگان لوازم و تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و دندانپزشکی مشهد، مسیر تازهای برای سرمایهگذاری، توانمندسازی و تجاریسازی نوآوریهای حوزه سلامت در مشهد برقرار شد.
در چارچوب رویکرد حمایتی از شرکتهای دانشبنیان و توسعه فعالیتهای فناورانه در حوزه سلامت، شرکت صنایع پیشرفته رضوی و اتحادیه صنف فروشندگان لوازم و تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و دندانپزشکی مشهد، تفاهمنامهای برای گسترش همکاریها امضا کردند.
مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی با اعلام این خبر گفت: این تفاهمنامه با هدف شناسایی طرحهای نوآورانه، سرمایهگذاری هدفمند، و توانمندسازی فعالان حوزه سلامت در مشهد منعقد شده است.
همافزایی برای توسعه زیستبوم نوآوری سلامت در مشهد
به گفته احسان سابقینیا، این تفاهمنامه گامی مهم در راستای تجمیع ظرفیتها و بهرهگیری از توان تخصصی دو مجموعه است. وی با بیان اینکه هدف ما در این همکاری، شناسایی و پشتیبانی از طرحهای فناورانهای است که ظرفیت ایجاد تحول در حوزه سلامت را دارند، افزود: با همراهی اتحادیه فروشندگان لوازم پزشکی و دندانپزشکی، میتوانیم از مسیرهای کوتاهتر برای رسیدن به تجاریسازی محصولات دانشبنیان استفاده کنیم. مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی ادامه داد: بر اساس این تفاهمنامه، اتحادیه صنف طرحها و کسبوکارهای مستعد در حوزه تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و دندانپزشکی را به شرکت صنایع پیشرفته رضوی معرفی کرده و خدمات مشاورهای، ارزیابی و توانمندسازی به آنها ارائه می دهد. شرکت صنایع پیشرفته نیز با بررسی فنی و اقتصادی طرحهای معرفیشده، در صورت احراز شرایط، نسبت به سرمایهگذاری و حمایت از آنها اقدام می نماید.آغاز همکاری صنایع پیشرفته رضوی با اصناف برای تجاریسازی تجهیزات پزشکی
نخستین نشست کمیسیون تجاریسازی انجمن شرکتهای دانشبنیان خراسان رضوی با هدف همافزایی میان شرکتهای دانشبنیان و اصناف و با تمرکز بر حوزه تجهیزات پزشکی برگزار و همکاری شرکت صنایع پیشرفته رضوی با اصناف برای تجاریسازی تجهیزات پزشکی آغاز شد.
در این نشست که چهارشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۴ در محل اتحادیه تجهیزات پزشکی مشهد برگزار شد، فعالان صنفی و فناور با محوریت تقویت ارتباط میان تولید و بازار، به بررسی راهکارهای تجاریسازی محصولات دانشبنیان پرداختند.
در این رویداد محمدمهدی پویافر رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم و تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و دندانپزشکی مشهد؛ احسان سابقینیا مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی و رئیس کمیسیون تجاریسازی انجمن شرکتهای دانشبنیان و همچنین جمعی از شرکتهای دانشبنیان و اصناف حضور داشتند.
اصناف، حلقه مفقوده تجاریسازی
پویافر در صحبتهای خود با اشاره به فلسفه شکلگیری کمیسیون تجاریسازی در انجمن شرکتهای دانشبنیان گفت: هدف اصلی این کمیسیون، رساندن محصولات تولیدی شرکتهای دانشبنیان به بازار کار است. بسیاری از این شرکتها بهرغم داشتن محصولات کاربردی و ثبت اختراع، در زمینه توزیع و فروش دچار ضعف هستند. وی با تاکید بر نقش اصناف بهعنوان ویترین عرضه کالا، اظهار کرد: پیشنهاد ما ایجاد یک حلقه اتصال میان اصناف و شرکتهای دانشبنیان است. چه بسیار تولیداتی که بدون شناخت بازار تولید شدهاند و به دلیل نبود کانال فروش مناسب، شکست خوردهاند. از همین رو این نشست تلاشی برای آغاز این پیوند و وفاق است. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم و تجهیزات پزشکی، آزمایشگاه و دندانپزشکی مشهد، از انعقاد تفاهمنامه بین اتحادیه و شرکت صنایع پیشرفته رضوی خبر داد و آن را گامی مهم در راستای حمایت از شرکتهای دانشبنیان دانست. وی خاطرنشان کرد: از ظرفیت شرکت صنایع پیشرفته رضوی برای شتابدهی به طرحها و تولیدات شرکتهای دانشبنیان استفاده خواهد شد.سرمایهگذاری خطرپذیر، راهکار آستان قدس برای حمایت از نوآوران
در ادامه نشست نیز مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی، با اشاره به ماموریت این شرکت گفت: ما بهعنوان یک شرکت صد درصد زیرمجموعه آستان قدس رضوی، در حوزه سرمایهگذاری خطرپذیر فعال هستیم؛ به این معنا که روی پروژههایی سرمایهگذاری میکنیم که اگرچه احتمال شکست دارند، اما در صورت موفقیت، منافع گستردهای برای جامعه دارند. سابقینیا با تاکید بر نگاه اجتماعی آستان قدس به توسعه فناوری اظهار کرد: در این مدل سرمایهگذاری، ما تا چند سال در کنار شرکت باقی میمانیم تا رشد کند، سپس سهام را به خود شرکت بازمیگردانیم. این حمایت، به معنای استثمار نیست بلکه مشارکت قانونی، شفاف و هدفمند است. وی در ادامه افزود: امروز ۱۷ شرکت دانشبنیان از سطح استان در این نشست اعلام حضور کردند. هدف ما ایجاد یک شبکه ارتباطی بین این شرکتها و اصناف است تا هم در زمینه بازارسازی و هم تأمین مالی، بتوانند بهتر عمل کنند. مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی همچنین پیشنهاد کرد شرکتها نیازها و توانمندیهای خود را بهصورت مکتوب ارائه کنند تا در شبکههای داخلی اتحادیه برای اعضا اطلاعرسانی شود.تبادل تجربه و بررسی چالشهای مشترک
در خلال این نشست، برخی دیگر از حاضران نیز به طرح دیدگاهها و مشکلات خود پرداختند. مسائل مرتبط با بازار، تامین سرمایه در گردش، و نیاز به آموزش در حوزه فروش از جمله چالشهای مطرحشده بود. برگزارکنندگان اعلام کردند این نشست، آغازگر سلسلهرویدادهایی با محوریتهای صنفی دیگر خواهد بود تا ارتباط مؤثرتری میان بازیگران بازار و فناوران شکل گیرد.اولین پیش رویداد دعوت ۳
بازیافت پسماند در صنعت ساختمان، فرصتی برای نجات منابع و کاهش آلودگی
عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری مطرح کرد:
بازیافت پسماند در صنعت ساختمان، فرصتی برای نجات منابع و کاهش آلودگی
عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری گفت: استفاده از پسماندهای صنعتی، کشاورزی و شهری در تولید مصالح ساختمانی میتواند گامی موثر در حل بحرانهای زیستمحیطی، کاهش مصرف انرژی و حتی ایجاد اشتغال باشد، اما برای تحقق آن باید چالشهای فنی، اقتصادی و قانونی برطرف شود.
به گزارش روابط عمومی شرکت صنایع پیشرفته رضوی، دکتر رسول شادنیا در دومین پیشرویداد از سومین دوره رویداد «دعوت» که با موضوع استفاده از ضایعات صنعتی و کشاورزی در صنعت ساختمان در شرکت صنایع پیشرفته رضوی برگزار شد، اظهار کرد: اگرچه مزایای استفاده از پسماندها در حوزههای مختلف صنعتی غیرقابل انکار است، اما این مسیر با موانع گوناگون همراه بوده و نیازمند سیاستگذاری منسجم، حمایت مالی، فرهنگسازی و توسعه فناوری است.
پسماندها، ظرفیتی خاموش در توسعه پایدار
وی با اشاره به دستهبندی انواع پسماندها از جمله پسماندهای صنعتی، کشاورزی، ساختمانی و شهری، افزود: حجم بالای پسماندهای ساختمانی و تنوع مصالح، این حوزه را به گزینهای مهم برای بازیافت و استفاده مجدد تبدیل کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری تأکید کرد: اگرچه برخی طرحها در کشور اجرا شدهاند، اما بیشتر آنها در حد مطالعات دانشگاهی باقی ماندهاند و کمتر به مرحله تجاریسازی رسیدهاند.
وی با اشاره به مزایای زیستمحیطی و اقتصادی استفاده از پسماندها خاطرنشان کرد: بازیافت پسماندها میتواند مصرف منابع اولیه را کاهش دهد، هزینههای تولید را پایین بیاورد و از آلودگی زیستمحیطی بکاهد.
به گفته شادنیا، در برخی پروژههای تحقیقاتی، خاکستر زبالههای شهری به عنوان جایگزین در تولید بتن به کار رفته که نتایج قابل قبولی هم داشته است.
موانع اقتصادی تا نبود سیاستهای تشویقی
عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری با برشمردن موانع پیشروی توسعه استفاده از پسماند در صنعت ساختمان، گفت: برخی موانع فنی مانند نیاز به پیشپردازش و تجهیزات خاص، نبود یکنواختی در ترکیب پسماندها، و چالشهای عملکردی مصالح بازیافتی، از جمله مشکلات اصلی هستند.
وی افزود: موانع اقتصادی نیز بسیار تأثیرگذارند؛ بهویژه ارزان بودن مواد اولیه سنتی که باعث میشود مصالح بازیافتی برای تولیدکنندهها توجیه اقتصادی نداشته باشد. همچنین نبود مشوقهای مالیاتی و تسهیلات حمایتی از سوی دولت، مانعی جدی برای توسعه این حوزه است.
شادنیا تصریح کرد: در بسیاری از کشورها، دولتها از طریق معافیتهای مالیاتی و سیاستهای تشویقی به این حوزه رونق دادهاند، اما در ایران، فعالیتهایی مانند بازیافت پسماندهای صنعتی یا کشاورزی، کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند و در قوانین، جایگاه حمایتی مشخصی ندارند.
الزامات قانونی، نگاه فرهنگی و نقش دولت
وی در ادامه به ضعفهای ساختاری و قانونی اشاره و خاطرنشان کرد: نبود استانداردهای ملی برای مصالح بازیافتی، عدم وجود قوانین الزامآور محیطزیستی، تضاد منافع سازمانی، و ناهماهنگی میان دستگاهها مانند وزارت صمت، وزارت راه و سازمان محیطزیست، موانعی هستند که باید با سیاستگذاری دقیق برطرف شوند.
شادنیا افزود: یکی از چالشهای مهم فرهنگی، نگاه منفی مردم و حتی برخی مهندسان به مصالح بازیافتی است. در حالیکه در بسیاری از کشورها، استفاده از این مصالح نه تنها پذیرفته شده، بلکه به نمادی از مسئولیتپذیری اجتماعی تبدیل شده است.
راهکارهای اقتصادی برای توسعه بازیافت در ساختوساز
وی ایجاد بانک اطلاعاتی ملی از پسماندهای صنعتی و کشاورزی و نیز توسعه فناوریهای پردازش پسماند با حمایت دولت را از جمله راهکارهای پیشبرد این مسیر عنوان کرد.
شادنیا ادامه داد: علاوهبراین، میتوان به اعطای وامهای کمبهره و مشوقهای مالیاتی برای تولیدکنندگان مصالح بازیافتی، الزام شهرداریها و نهادهای دولتی به استفاده از مصالح بازیافتی در پروژهها و ترویج فرهنگ استفاده از مصالح بازیافتی از طریق رسانهها و آموزشهای تخصصی اشاره کرد.
وی تاکید کرد: اگر مجموعههای مختلف مانند آستان قدس رضوی که دارای زنجیره کامل از تولید تا مصرف هستند، در این حوزه فعال شوند، میتوان مسیر توسعه صنعت ساختمان سبز در کشور را هموار کرد.
استفاده از ضایعات کشاورزی در صنعت ساختمان؛ چالشها و فرصتها
رئیس دانشکده عمران و حملونقل دانشگاه اصفهان در دومین پیش رویداد از دعوت ۳، با اشاره به ظرفیتها، چالشها و فرصتهای استفاده از ضایعات کشاورزی در صنعت ساختمان، این راهکار را بهعنوان یک تحول مهم در راستای بهرهبرداری بهینه از منابع معرفی کرد.
به گزارش روابط عمومی شرکت صنایع پیشرفته رضوی، دکتر حسین تاجمیر ریاحی با بیان اینکه ضایعات کشاورزی منبعی با ارزش برای صنعت ساختمان است، گفت: در ایران حجم زیادی از ضایعات کشاورزی مانند ساقه ذرت، پوست برنج، کاه و خاکستر تولید میشود که میتوان از آنها در تولید مصالح ساختمانی مانند سیمان، آجر و بتن استفاده کرد.
وی ادامه داد: تعداد زیادی از این ضایعات معمولا بهعنوان زباله دفع میشوند، در حالی که میتوانند در فرآیند تولید مصالح ساختمانی مفید واقع شوند. این ضایعات میتوانند بهعنوان جایگزین برخی از مواد اولیه مانند سیمان و سنگدانهها در بتن استفاده شوند و از این طریق هم بهعنوان یک راهکار برای مدیریت منابع طبیعی و هم به کاهش آلایندگیهای زیستمحیطی کمک کنند.
رئیس دانشکده عمران و حملونقل دانشگاه اصفهان افزود: بهعنوان مثال، ضایعات کشاورزی مانند خاکستر پوسته برنج و ساقه ذرت میتوانند بهعنوان جایگزین سیمان در تولید بتن استفاده شوند. در واقع، استفاده از این مواد ضایعاتی به کاهش مصرف منابع طبیعی کمک میکند و از این طریق مصرف انرژی و همچنین هزینههای تولید را کاهش میدهد.
چالشهای استفاده از ضایعات کشاورزی
وی با اشاره به مشکلات و چالشهای موجود در فرآیند استفاده از ضایعات کشاورزی در صنعت ساختوساز خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات عمدهای که در استفاده از این ضایعات وجود دارد، عدم یکنواختی ترکیب شیمیایی آنها است. بهطور مثال، در هر نوبت از تولید ضایعات کشاورزی، ترکیب شیمیایی این مواد ممکن است تغییر کند که این موضوع میتواند بر مقاومت و کیفیت نهایی مصالح ساختمانی تأثیر بگذارد. تاجمیر ریاحی تأکید کرد: برای استفاده از ضایعات کشاورزی بهعنوان مصالح ساختمانی، ابتدا باید ترکیب شیمیایی و فنی این مواد بهدقت بررسی و استاندارد شود. در این صورت میتوان از آنها در فرآیند تولید مصالح ساختمانی استفاده کرد و در عین حال کیفیت و مقاومت مواد را تضمین کرد. وی درباره اهمیت تحقیقات در این حوزه تصریح کرد: برای حل این مشکلات، نیاز به پژوهشهای گستردهتر در زمینه ترکیب شیمیایی و فنی ضایعات کشاورزی است. این تحقیقات میتواند به ما کمک کند که از این مواد ضایعاتی بهطور استاندارد و در مقیاس وسیع استفاده کنیم و ویژگیهای فنی آنها را مطابق با استانداردهای جهانی تطبیق دهیم.راهکارهای عملیاتی برای استفاده از ضایعات کشاورزی
تاجمیر ریاحی با اشاره به تجربیات کشورهای پیشرفته در زمینه استفاده از ضایعات کشاورزی بیان کرد: در کشورهای پیشرفتهای مانند انگلستان، آلمان و ژاپن، سالهاست که ضایعات کشاورزی بهعنوان مواد اولیه در تولید مصالح ساختمانی بهکار گرفته میشود. بهعنوان مثال، در بسیاری از این کشورها از خاکستر برنج بهعنوان جایگزین سیمان استفاده میکنند که هم بهصرفهتر است و هم از آلودگی محیط زیستی جلوگیری میکند. وی همچنین از تاثیرات مثبت این فناوریها بر کیفیت محیط زیست گفت و افزود: استفاده از ضایعات کشاورزی نه تنها موجب کاهش تولید زبالههای کشاورزی میشود بلکه به کاهش آلایندگیهای صنعتی و بهبود کیفیت محیط زیست نیز کمک خواهد کرد. تاجمیر ریاحی ادامه داد: علاوهبراین، میتوان با استفاده از این مواد ضایعاتی، هزینههای ساختوساز را کاهش داده و بهطور همزمان به کاهش مصرف انرژی و منابع طبیعی کمک کرد. وی از استفاده از ضایعات کشاورزی در تولید مصالح پیشساخته بهعنوان یک راهکار عملیاتی یاد کرد و گفت: یکی از بهترین روشها برای بهرهگیری از ضایعات کشاورزی، استفاده از آنها در تولید مصالح پیشساخته است. این مصالح میتوانند در پروژههای ساختمانی بزرگ استفاده شوند و در عین حال فرآیند بازیافت را تسهیل کنند.لزوم همکاری بین دانشگاه، صنعت و دولت
تاجمیر ریاحی با تاکید بر اهمیت همکاری میان دانشگاهها، صنعت و دولت، تصریح کرد: برای استفاده بهینه از ضایعات کشاورزی، لازم است دانشگاهها، مراکز پژوهشی، صنایع ساختمانی و دولت با یکدیگر همکاری کنند. این همکاریها میتواند به انجام تحقیقات جامعتر و آزمایشهای میدانی در زمینه استفاده از ضایعات کشاورزی در صنعت ساختمان منجر شود. وی ادامه داد: توسعه زیرساختهای لازم برای بازیافت ضایعات کشاورزی و تبدیل آنها به مصالح ساختمانی استاندارد، نیازمند برنامهریزی و سرمایهگذاری از سوی دولت و بخش خصوصی است. در این راستا، دانشگاهها میتوانند بهعنوان مراکز تحقیقاتی فعال در این حوزه عمل کنند و بهعنوان مشاور در پروژههای مختلف کمک کنند.گامهای سبز در ساختوساز، استفاده از ضایعات صنعتی بهعنوان فرصتهای زیستمحیطی
در دومین پیشرویداد از سلسله رویدادهای شرکت صنایع پیشرفته رضوی، که به موضوع «استفاده از ضایعات صنعتی و کشاورزی در صنعت ساختمان» اختصاص داشت، مدیر برنامهریزی و توسعه بازار شرکت صنایع، معادن و عمران قدس رضوی، بر اهمیت استفاده بهینه از ضایعات و تاثیرات زیستمحیطی آن در صنعت ساختمان تأکید کرد.
به گزارش روابط عمومی شرکت صنایع پیشرفته رضوی، ایمان میرشجاعیان گفت: ما در شرکت صنایع، معادن و عمران قدس رضوی در تلاش هستیم که نه تنها در بخش اقتصادی، بلکه در بخش محیط زیست نیز گامهای مؤثری برداریم، در این راستا باید مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح مانند مرکز تحقیقات راه و شهرسازی دریافت شود تا بتوانیم از ضایعات بهطور قانونی در صنعت ساختمان استفاده کنیم.
وی ادامه داد: در دو سال گذشته، ما توانستهایم پسماندهای تولیدی را مجدد وارد چرخه بهرهبرداری کنیم. بخشی از ضایعات سنگین کارخانههایمان را به مواد قابل استفاده در صنعت ساخت و ساز تبدیل کردهایم و با استفاده از این مواد، توانستهایم به سمت صفر شدن ضایعات در تولید پیش برویم.
مدیر برنامهریزی و توسعه بازار شرکت صنایع، معادن و عمران قدس رضوی با بیان اینکه بحث استفاده مجدد از مصالح ساختمانی و کاهش ضایعات ناشی از ساخت و ساز، یکی از بزرگترین چالشها در صنعت ساختمان است، افزود: اگر بتوانیم از ضایعات کارخانجات دیگر یا صنایع مختلف استفاده کنیم، این میتواند علاوه بر کاهش آسیبهای زیستمحیطی، به اقتصاد کشور نیز کمک کند.
وی ادامه داد: این اقدام میتواند بهعنوان یک راهکار پایدار در صنعت ساختمان، ضمن حمایت از محیط زیست، هزینههای ساختوساز را کاهش دهد.
میرشجاعیان همچنین به جایگاه ویژه مصالح ساختمانی استاندارد و سازگار با انرژی که در این صنعت تولید میشود، اشاره و بر اهمیت استانداردهای زیستمحیطی در صنعت ساخت و ساز تاکید کرد.
چالشهای تامین سیمان و فرصتهای استفاده از ضایعات
در ادامه، معاون تولید شرکت صنایع و معادن عمران آستان قدس رضوی با اشاره به چالشها و فرصتهای استفاده از ضایعات در صنعت ساختمان و بهویژه در تولید سیمان، گفت: با وجود تلاشهای بسیار صورت گرفته در این زمینه توسط شرکت، اما همچنان با مشکلاتی در تأمین مواد اولیه مواجه هستیم. دکتر مجید ظهیری، یکی از اصلیترین دغدغههای موجود در این حوزه را کمبود منابع اولیه برای تولید سیمان عنوان کرد و افزود: از این رو، استفاده از ضایعات بهعنوان یک منبع جایگزین، میتواند راهکاری مناسب برای کاهش هزینهها و رفع این چالشها باشد. وی ادامه داد: استفاده از ضایعات صنعتی و معدنی در تولید سیمان، میتواند علاوه بر کاهش هزینهها، به حفظ منابع طبیعی و کاهش اثرات زیستمحیطی کمک کند. برای مثال، خاکستر بادی و سایر ضایعات معدنی میتوانند جایگزین بخشهایی از مواد اولیه سنتی شوند که این موضوع نه تنها به تولید پایدار کمک میکند، بلکه هزینههای تولید سیمان را نیز بهشدت کاهش میدهد. معاون تولید شرکت صنایع و معادن عمران آستان قدس رضوی با تاکید بر اهمیت همکاری میان صنایع مختلف و کارشناسان محیط زیست گفت: استفاده از ضایعات بهعنوان جایگزین مواد اولیه در صنعت سیمان، نیازمند هماهنگی و همکاری بیشتر میان صنایع مختلف است. وی اظهار کرد: این همکاریها میتواند منجر به کاهش اثرات زیستمحیطی و همچنین کاهش هزینههای تولید در صنایع مختلف، از جمله ساختمان، شود.چالشهای بازیافت ضایعات کارخانه قند چناران
رییس آزمایشگاه کارخانه قند چناران نیز در این پیشرویداد به چالشها و فرصتهای استفاده از ضایعات تولیدی این کارخانه پرداخت و اظهار کرد: کارخانه قند چناران، که اولین بار در سال ۱۳۳۵ آغاز به کار کرد، از مهمترین واحدهای تولیدی استان است. مهندس یاقوتی گفت: ظرفیت اسمی این کارخانه در سالهای اخیر به ۱۴۰۰ تن چغندر در شبانهروز افزایش یافته است و به طور میانگین سالانه حدود ۹ تا ۱۱ هزار تن گل کربنات تولید میکند. این ضایعات، که در فرآیند تصفیه شربت خام بهدست میآید، شامل کربنات کلسیم است که به عنوان یکی از مهمترین ضایعات کارخانه شناخته میشود. وی ادامه داد: متاسفانه در کشور ما هنوز نتواستهایم از این ضایعات بهطور بهینه استفاده کنیم. در کشورهای دیگر، از گل کربنات در صنایع مختلف از جمله کشاورزی و تولید ورمی کمپوست استفاده میشود، اما در ایران این ضایعات عمدتا بهعنوان زباله دفن میشوند که علاوه بر مشکلات محیطزیستی، هزینههای زیادی نیز برای کارخانه بهدنبال دارد.دومین پیشرویداد از سومین دوره رویداد «دعوت» برگزار شد
دومین پیشرویداد از سومین دوره رویداد دعوت با موضوع «استفاده از ضایعات صنعتی و کشاورزی در صنعت ساختمان» توسط شرکت صنایع پیشرفته رضوی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی شرکت صنایع پیشرفته رضوی، در این پیشرویداد که با حضور کارشناسان، محققان و سرمایهگذاران حوزههای مختلف برگزار شد، دبیر علمی رویداد دعوت ۳، ضمن خیرمقدم به حاضرین، به توضیح اهداف و ساختار این دوره از رویداد دعوت پرداخت و از اهمیت اقتصاد چرخشی و استفاده از ضایعات صنعتی گفت.
دکتر محمد مزیدی درباره اهمیت برگزاری پیشرویدادها اظهار کرد: هدف ما از برگزاری این پیشرویدادها، تقویت علمی و فنی رویداد اصلی و نیز پرداختن به موضوعات ترویجی و مهم است.
وی با اشاره به موضوع نشست، خاطرنشان کرد: استفاده از ضایعات صنعتی و کشاورزی در صنعت ساختمان یکی از موضوعات کلیدی در حوزه اقتصاد چرخشی است که نه تنها میتواند به کاهش هزینهها و مصرف انرژی کمک کند، بلکه پتانسیل بالایی برای اشتغالزایی و توسعه پایدار دارد.
هدفگذاری هماهنگی در زنجیره ارزش
وی همچنین به چالشهای موجود در این حوزه پرداخت و گفت: یکی از بزرگترین چالشها در این صنعت، مشکل هماهنگی در زنجیره ارزش است. این مشکل از جایی آغاز میشود که ضایعات در کارخانهها و مزارع تولید میشوند، تا زمانی که این مواد بازیافتی به مرحله استفاده در صنعت ساختمان میرسند، ارتباط میان این بخشها غالبا ضعیف است. هدف ما در این جلسه این است که هماهنگی موثری بین این اضلاع مختلف ایجاد کنیم.
مزیدی ادامه داد: در این جلسه که با حضور کارخانه قند چناران به عنوان ابتدای زنجیره با تولید گل کربنات و شرکت صنایع معادن و عمران رضوی که در انتهای زنجیره برای تولید مصالح ساختمانی قرار دارند، برگزار شد تا نیازهای خود را در اختیار فناوران حاضر در جلسه قرار دهند و منجر به یک تعامل سه ضلعی شود.
وی افزود: صنایع پیشرفته رضوی نیز به عنوان ضلع چهارم آمادگی حمایت از این تعامل را در قالب سرمایه گذاری دارد.
مزیدی از تمامی فعالان و پژوهشگران در حوزههای کشاورزی، صنعت ساختمان و علم و فناوری دعوت کرد تا با مشارکت در رویداد دعوت ۳، گامهای مؤثری در تجاریسازی فناوریهای نوآورانه و تأثیرگذار بردارند.
تمرکز بر نیاز بازار و اثربخشی اجتماعی، اولویت اصلی داوری در رویداد دعوت ۳
اولین پیشرویداد از سومین دوره رویداد «دعوت» با تمرکز بر بررسی اولویتهای سرمایهگذاران، در پارک علم و فناوری خراسان رضوی برگزار شد و دبیر علمی این رویداد اعلام کرد که تمرکز اصلی در داوری تیمها، بر اثربخشی اجتماعی و نیاز بازار محصولات فناورانه خواهد بود.
به گزارش اداره ارتباطات و رسانه بنیاد بهرهوری آستان قدس رضوی، در این پیشرویداد که در محل پارک علم و فناوری خراسان رضوی برگزار شد، دکتر محمد مزیدی، پاسخهای شفافی به دغدغههای فناوران درباره شیوه داوری، حضور سرمایهگذاران و نحوه حمایتهای مالی از طرح ها ارائه کرد.
وی ضمن تبیین شاخصهای اصلی ارزیابی تیمهای فناور گفت: تمرکز ما در این رویداد بر دو محور کلیدی است؛ نخست، میزان اثربخشی اجتماعی محصولات فناورانه و دوم، قابلیت توسعه آنها در یک بازار بزرگ و مقیاسپذیر.
دبیر علمی رویداد دعوت ۳ با تأکید بر اینکه داوریها تنها براساس نوآوری فنی انجام نمیگیرد، افزود: هر چقدر محصول یک شرکت فناور بتواند برای جامعه مفیدتر و کاربردیتر باشد، از نگاه ما در اولویت بالاتری برای حمایت و سرمایهگذاری قرار میگیرد. این نگاه، رویکرد غالب در داوریهای رویداد دعوت ۳ خواهد بود.